Νέα / Ανακοινώσεις

Η Αρχή Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού Κύπρου (ΑνΑΔ) συμμετείχε στο έργο του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (Cedefop) «Real-time labour market information on skill requirements: Setting up the EU system for online vacancy analysis» (στο εξής «έργο»), το οποίο είχε ως στόχο την ανάπτυξη ενός πανευρωπαϊκού συστήματος για τη συλλογή, επεξεργασία και ανάλυση στοιχείων για τις κενές θέσεις εργασίας που δημοσιοποιούνται σε ιστοσελίδες (online job vacancies), ώστε να υπάρχουν διαθέσιμες επίκαιρες πληροφορίες για την κατάσταση στην αγορά εργασίας.  Το έργο διάρκεσε τέσσερα χρόνια, από το 2017 μέχρι το 2020, και η συμμετοχή της ΑνΑΔ διαλάμβανε την ετοιμασία πακέτων εργασίας (work packages), τον σχολιασμό μεθοδολογίας, την επαλήθευση αποτελεσμάτων, καθώς και τη συμμετοχή σε εργαστήρια.

Αιτιολόγηση παρέμβασης του έργου

Σύμφωνα με το Cedefop, η απουσία στοιχείων και πληροφοριών για τις ανάγκες σε δεξιότητες από τις επιχειρήσεις, ήταν δυνατό να καλυφθεί μέσα από τη συλλογή και ανάλυση των θέσεων εργασίας που είναι δημοσιοποιημένες σε ιστοσελίδες (στο εξής «ΘΕΔΙ»).  Για τον λόγο αυτό, προκήρυξε σχετικό διαγωνισμό και ανάθεσε το συγκεκριμένο έργο σε κοινοπραξία, η οποία αποτελείτο από το Institute for Economics, Labour and Culture (IWAK)/Centre of Goethe University Frankfurt, Germany και το Interuniversity Research Centre on Public Services (CRISP)/ Università degli Studi di Milano-Bicocca, Italy, με τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ).

Τα αποτελέσματα του έργου αφορούν στην παροχή πάνω σε συνεχή βάση επικαιροποιημένων πληροφοριών για την αγορά εργασίας, οι οποίες αξιοποιούνται από άτομα που αναζητούν εργασία, συμβούλους καθοδήγησης, παροχείς εκπαίδευσης και κατάρτισης, τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης, εργοδότες και διαμορφωτές πολιτικών.

Προκλήσεις του έργου

Οι βασικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίστηκαν στο πλαίσιο υλοποίησης του έργου ήταν:

• Ο μεγάλος όγκος στοιχείων τα οποία δεν ήταν δομημένα και κατάλληλα διαμορφωμένα.  Οι ΘΕΔΙ που εντοπίστηκαν διέθεταν πάνω από 40 εκατομμύρια κενές θέσεις εργασίας.
• Το κόστος και ο χρόνος που απαιτείτο για «καθαρισμό» των στοιχείων και διαγραφή των αχρείαστων πληροφοριών.
• Οι πολλές γλώσσες που χρησιμοποιούνταν στις ΘΕΔΙ και οι οποίες έπρεπε να ταξινομηθούν με βάση το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταξινόμησης Επαγγελμάτων, Δεξιοτήτων, Ικανοτήτων και Προσόντων (ESCO).
• Τα θέματα αντιπροσωπευτικότητας των στοιχείων εξαιτίας είτε της μη ισότιμης παρουσίας τομέων και επαγγελμάτων, είτε του ψηφιακού χάσματος ανάμεσα σε χώρες.

Δραστηριότητες του έργου

Το έργο αποτελείτο από 3 κύριες δραστηριότητες:

• Αποτύπωση (landscaping activity) της κατάστασης σε κάθε χώρα της ΕΕ αναφορικά με τις ΘΕΔΙ καθώς και επιλογή των πηγών των στοιχείων που θα αξιοποιούνταν.
• Ξύσιμο και χαρτογράφηση των ΘΕΔΙ (vacancy scrapping and mapping).
• Ανάλυση, ταξινόμηση και διάχυση των στοιχείων και πληροφοριών.

Στάδια χειρισμού των στοιχείων

Οι μέθοδοι και τεχνικές χειρισμού των στοιχείων και πληροφοριών, από τη συλλογή μέχρι και τη δημοσιοποίησή τους, περιλάμβανε τα ακόλουθα τρία βασικά στάδια:

• Το Πρώτο στάδιο ήταν η διαδικασία κατάποσης δεδομένων (data ingestion) που αφορούσε στην εξασφάλιση και εισαγωγή στοιχείων από τις θέσεις εργασίας σε ιστοσελίδες καθώς και την αποθήκευση τους σε βάση δεδομένων. Επιδίωξη ήταν η εξασφάλιση όσο το δυνατό περισσότερων στοιχείων από καθιερωμένες ιστοσελίδες. Με τον τρόπο αυτό συλλέχθηκε τεράστιος όγκος ανομοιογενών και αδόμητων στοιχείων (104 εκατομμύρια περίπου θέσεις εργασίας) από πολύ μεγάλο αριθμό ιστοσελίδων (57 χιλιάδες περίπου).

Για τη συλλογή όσο το δυνατό πιο καθαρών και δομημένων στοιχείων, μετά από συμφωνία με τις ιστοσελίδες (51%), χρησιμοποιήθηκε το Application Programming Interface (API) ώστε τα στοιχεία να αποστέλλονται αυτόματα και δομημένα. Στις περιπτώσεις που τέτοια συμφωνία δεν ήταν δυνατή, τα στοιχεία συλλέχθηκαν με τεχνικές scraping (25%) και crawling (23%).

• Το Δεύτερο στάδιο περιλάμβανε τη διαδικασία πρώτης επεξεργασίας των στοιχείων (data pre-processing), η οποία αφορούσε στην ανίχνευση της γλώσσας (language detection), το καθάρισμα των στοιχείων (noise reduction) και την αφαίρεση των διπλών καταχωρίσεων αφού αρκετές θέσεις εργασίας δημοσιοποιούνται σε περισσότερες από μία ιστοσελίδες (OJVs deduplication). Μέσα από τη διαδικασία αυτή, τα 104 εκατομμύρια περίπου θέσεις εργασίας που συλλέχθηκαν στο πρώτο στάδιο, μειώθηκαν σημαντικά στα 53 εκατομμύρια περίπου θέσεις εργασίας.

• Το Τρίτο στάδιο αφορούσε στη διαδικασία εξαγωγής πληροφοριών (information extraction) και την ταξινόμηση των στοιχείων σε διάφορες κατηγορίες και υποκατηγορίες. Για την ταξινόμηση των στοιχείων στους οικονομικούς τομείς, στα επαγγέλματα και στις δεξιότητες, χρησιμοποιήθηκαν λογισμικά (machine learning techniques) τα οποία «μαθαίνουν» με την πάροδο του χρόνου και ταξινόμησαν όλες τις θέσεις εργασίας με βάση τις πρότυπες ταξινομήσεις. Για την ταξινόμηση των οικονομικών τομέων, χρησιμοποιήθηκε το NACE Rev.2, των επαγγελμάτων το ISCO-08 και των δεξιοτήτων το ESCO.

Σημαντικό μέρος στο τρίτο στάδιο αποτελούσε η διασφάλιση της ποιότητας των στοιχείων καθώς και η τροφοδότηση της ιστοσελίδας όπου περιέχονταν οι πληροφορίες με αξιόπιστα στοιχεία. Για τον σκοπό αυτό, εισάχθηκε ένα μοντέλο συνεχούς παρακολούθησης και βελτίωσης της ποιότητας των παρεχόμενων στοιχείων.

Πληροφορίες για τα στοιχεία

Από την εξέταση των στοιχείων που αναλύθηκαν και δημοσιοποιήθηκαν μέσω της ιστοσελίδας του έργου, επισημαίνονται τα ακόλουθα:

• Αναλύθηκαν 53 εκατομμύρια περίπου μοναδικές ΘΕΔΙ που έδωσαν 2.600 διαφορετικές δεξιότητες¹ οι οποίες απαιτούνταν βάσει των ηλεκτρονικών δημοσιεύσεων. Σημειώνεται όμως ότι, ο αριθμός των δημοσιευμένων δεξιοτήτων κάλυπτε μόνο το 20% του συνόλου των δεξιοτήτων που περιλαμβάνονται στην ταξινόμηση ESCO.
• Οι πηγές άντλησης των πληροφοριών για τις ΘΕΔΙ κατά πάροχο ήταν κατά κύριο λόγο οι ιδιωτικές ιστοσελίδες αναζήτησης εργασίας (76%). Ακολουθούσαν, με μεγάλη διαφορά, οι διαδικτυακές πύλες της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης των χωρών (17%), τα ιδιωτικά γραφεία εξευρέσεως εργασίας (6%), οι ηλεκτρονικές εφημερίδες (0,5%) και οι ιστοσελίδες των εργοδοτών (0,5%).
• Η κατανομή του αριθμού των ΘΕΔΙ κατά επάγγελμα και τομέα οικονομικής δραστηριότητας διαφέρει από την αντίστοιχη κατανομή του συνόλου των κενών θέσεων εργασίας στην ΕΕ. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι στις ΘΕΔΙ υπήρχε υπερεκπροσώπηση στα επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου καθώς και στους τομείς των υπηρεσιών. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρατηρείται μεγαλύτερη συγκέντρωση στις απαιτούμενες δεξιότητες στα επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου και στους τομείς των υπηρεσιών. Το μεγαλύτερο, όμως, πλεονέκτημά τους είναι η παροχή των πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο και η μεγαλύτερη ανάλυση η οποία μπορεί να γίνει στα στοιχεία.
• Η πλειοψηφία των δεξιοτήτων αφορούσε τα επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου με ποσοστό 56% και ακολουθούσαν, έχοντας όμως μεγάλη διαφορά, τα επαγγέλματα μέσου επιπέδου (30%) και τα επαγγέλματα κατώτερου επιπέδου (14%). Αναλυτικότερα, η μεγαλύτερη συγκέντρωση των δεξιοτήτων εντοπίστηκε στους Πτυχιούχους (27%) και στους Τεχνικούς βοηθούς (19%). Αυτή η υπερεκπροσώπηση στον αριθμό των απαιτούμενων δεξιοτήτων σε επαγγέλματα ανώτερου επιπέδου πιθανό να προκαλεί σε κάποιο βαθμό στρέβλωση στα αποτελέσματα αφού οι απαιτούμενες δεξιότητες στα εν λόγω επαγγέλματα διαφέρουν από τις δεξιότητες που απαιτούνται στα επαγγέλματα μέσου και κατώτερου επιπέδου.
• Ο μέσος όρος των δεξιοτήτων που περιέχονται σε κάθε θέση εργασίας είναι 6-8 περίπου. Ο μεγαλύτερος αριθμός δεξιοτήτων ανά ΘΕΔΙ προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο, γεγονός το οποίο πιθανό να δημιουργεί εν μέρει στρέβλωση στα αποτελέσματα στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επισημαίνεται ότι οι απαιτούμενες δεξιότητες σε ένα συγκεκριμένο επάγγελμα δυνατό να διαφέρουν ανάμεσα στις χώρες της ΕΕ ή ακόμη και ανάμεσα σε διαφορετικές περιοχές της ίδιας χώρας.
• Η ποσοστιαία κατανομή ανάμεσα στις εγκάρσιες δεξιότητες (49% transversal skills) και στις μη εγκάρσιες δεξιότητες (51% non transversal skills) κυμαινόταν σχεδόν στα ίδια επίπεδα. Από τις μη εγκάρσιες δεξιότητες, το 38% αφορούσε ψηφιακές δεξιότητες και το υπόλοιπο 62% μη ψηφιακές δεξιότητες (εξειδικευμένες/τεχνικές δεξιότητες των επαγγελμάτων).

Αποτέλεσμα του έργου

Το τελικό αποτέλεσμα υλοποίησης του έργου αφορά στην ανάπτυξη του εργαλείου πλοήγησης «Skills Online Vacancy Analysis Tool for Europe» (Skills OVATE). Μέσω του εργαλείου, παρέχονται σε πραγματικό χρόνο σημαντικές πληροφορίες για την αγορά εργασίας στην ΕΕ. Τα στοιχεία και οι πληροφορίες βρίσκονται στον δικτυακό τόπο του Cedefop και η πρόσβαση είναι ελεύθερη μέσω της ιστοσελίδας https://www.cedefop.europa.eu/en/data-visualisations/skills-online-vacancies.

Ο χρήστης, μέσα από την πλοήγηση στους πίνακες αποτελεσμάτων (dashboards), έχει πάνω σε συνεχή βάση επικαιροποιημένα στοιχεία και πληροφορίες για την αγορά εργασίας στην ΕΕ και την κάθε χώρα ξεχωριστά. Οι παράμετροι που περιλαμβάνονται, σε πρώτη φάση, στο εργαλείο Skills OVATE αναφέρονται στον πάροχο των στοιχείων, τη χώρα και τη γεωγραφική περιοχή, τις δεξιότητες, το επάγγελμα και τον τομέα οικονομικής δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, εξάγονται στοιχεία σε σχέση με τους πιο κάτω συνδυασμούς παραμέτρων:

• ΘΕΔΙ κατά πάροχο πληροφοριών
• ΘΕΔΙ κατά χώρα και επάγγελμα
• ΘΕΔΙ κατά γεωγραφική περιοχή και επάγγελμα
• ΘΕΔΙ κατά επάγγελμα
• ΘΕΔΙ κατά δεξιότητα και επάγγελμα
• ΘΕΔΙ κατά συχνότερα απαιτούμενες δεξιότητες
• ΘΕΔΙ κατά ομάδα δεξιοτήτων και επάγγελμα
• ΘΕΔΙ κατά τομέα οικονομικής δραστηριότητας και επάγγελμα

Σημειώνεται ότι, σε κάθε πίνακα αποτελεσμάτων παρέχονται επεξηγηματικές πληροφορίες για τα στοιχεία που εξάγονται, την επιλογή παραμέτρων ξεχωριστά και σε συνδυασμό καθώς και καθοδήγηση για τον τρόπο πλοήγησης στο εργαλείο. Πρόσθετα, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα επιλογής του τρόπου παρουσίασης των αποτελεσμάτων μέσω προκαθορισμένων γραφικών του εργαλείου (bar charts, word cloud και treemap).

Επισημαίνεται ότι τα στοιχεία του εργαλείου Skills OVATE είναι συμπληρωματικά των άλλων πηγών που χρησιμοποιούνται για παρακολούθηση της αγοράς εργασίας και η αξιοποίηση τους βρίσκεται ακόμη στα αρχικά στάδια.

Απολογισμός συμμετοχής της ΑνΑΔ

Η ΑνΑΔ, στο πλαίσιο των υποχρεώσεων που ανάλαβε για το έργο, είχε ουσιαστική συνεισφορά στην επιτυχή ολοκλήρωσή του. Ειδικότερα, η συμμετοχή της ΑνΑΔ διαλάμβανε τα ακόλουθα:

• Ετοιμασία 4 πακέτων εργασίας (work packages) σε σχέση με την αποτύπωση (landscaping activity) της κατάστασης για τις ΘΕΔΙ στην Κύπρο.
• Διερεύνηση, εξέταση και εισήγηση για τις πηγές των στοιχείων που θα αξιοποιούνταν.
• Σχολιασμό της μεθοδολογίας.
• Εξέταση, διόρθωση και επαλήθευση των προκαταρκτικών αποτελεσμάτων.
• Διατύπωση εισηγήσεων για εμπλουτισμό και βελτίωση του εργαλείου Skills OVATE.
• Συμμετοχή σε όλα τα εργαστήρια.

Επισημαίνεται ότι, μέσα από τη συμμετοχή της ΑνΑΔ στο συγκεκριμένο έργο, προέκυψαν και σημαντικά οφέλη για τον ίδιο τον Οργανισμό, εκ των οποίων τα κυριότερα αφορούν στα πιο κάτω:

• Αξιοποίηση των μεθοδολογιών και αποτελεσμάτων στο ερευνητικό έργο της ΑνΑΔ.
• Εντοπισμό των προκλήσεων οι οποίες παρατηρούνται στην αγορά εργασίας όπως είναι η εξέλιξη των δεξιοτήτων, τα αναδυόμενα επαγγέλματα και η αυτοματοποίηση της εργασίας.
• Κατανόηση της μεθοδολογίας και των αποτελεσμάτων του έργου καθώς και εξοικείωση με το εργαλείο πλοήγησης που αναπτύχθηκε (Skills OVATE).

Περισσότερες πληροφορίες

https://www.cedefop.europa.eu/en/events-and-projects/projects/skills-online-job-vacancies

https://www.cedefop.europa.eu/en/data-visualisations/skills-online-vacancies

18 Δεκεμβρίου 2020

¹Δεξιότητα σημαίνει την ικανότητα του ατόμου να εφαρμόζει γνώση και να χρησιμοποιεί τεχνογνωσία για την ολοκλήρωση εργασιών και την επίλυση προβλημάτων. Οι δεξιότητες διαχωρίζονται σε γνωστικές (χρήση λογικής, διαισθητικής και δημιουργικής σκέψης) και σε πρακτικές (χειρωνακτική επιδεξιότητα και χρήση μεθόδων, υλικών, εργαλείων και μέσων).